Εάν είσαι νέα μαμά και ιδιαίτερα εάν το μωράκι σου πλησιάζει την ηλικία των 6 μηνών, σίγουρα θα έχεις αναρωτηθεί (αν όχι, αγχωθεί!) για τον τρόπο με τον οποίο θα ξεκινήσεις να του προσφέρεις στερεά τροφή. Ενδεχομένως να έχεις ακούσει τον όρο «Baby-led Weaning» (ή αλλιώς BLW) σαν εναλλακτική της προσφοράς κλασικής πολτοποιημένης τροφής και να είσαι μπερδεμένη όσον αφορά στην εφαρμογή της εκάστοτε μεθόδου. Σε αυτό το άρθρο, λοιπόν, θα προσπαθήσουμε να αναφερθούμε στα βασικά στοιχεία της διαδικασίας του βρεφικού απογαλακτισμού και να επισημάνουμε τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα κάθε μεθόδου.

Τι είναι το BLW;

Πρόκειται για μια μέθοδο απογαλακτισμού η οποία ακολουθείται ευρέως στις Ηνωμένες Πολιτείες και τα τελευταία χρόνια «κερδίζει έδαφος» και στις Ευρωπαϊκές χώρες. Στα ελληνικά μπορεί να αποδοθεί ο όρος «Καθοδηγούμενος από το Βρέφος Απογαλακτισμός», οπότε μπορούμε αμέσως να αντιληφθούμε ότι στη μέθοδο αυτή το βρέφος συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία, καθοδηγώντας το ίδιο τη σίτισή του. Η μετάβαση στις στερεές τροφές γίνεται με κομμάτια τροφής τα οποία δοκιμάζει μόνο του το βρέφος, πιάνοντάς τα με το χέρι, χωρίς να χρησιμοποιείται η κλασική μέθοδος πολτοποίησης και σίτισης με το κουτάλι από το γονέα-φροντιστή. Σημαντική παράμετρος της μεθόδου, που αποτελεί και το «κλειδί» της ασφαλούς αλλά και επαρκούς σίτισης του βρέφους, είναι το μέγεθος και σχήμα των κομματιών τροφής που προσφέρονται, τα οποία πρέπει πάντα να είναι κατάλληλα για τη ηλικία του βρέφους και να αναπροσαρμόζονται ανάλογα με τις αναπτυσσόμενες ικανότητές του.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της μεθόδου BLW;

Μελέτες έχουν δείξει ότι η μέθοδος BLW συμβάλλει στην ποιοτική σίτιση του βρέφους, δίνοντας τη δυνατότητα προσφοράς υγιεινών τροφών στην πρωτογενή τους μορφή, ενώ μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας. Επιπλέον, το βρέφος μαθαίνει να αναγνωρίζει από νωρίς τα διάφορα τρόφιμα, τα χρώματα, τις υφές και τη γεύση τους αλλά και να ελέγχει το ίδιο την ποσότητα που θα καταναλώσει. Έτσι, αποφεύγονται φαινόμενα υπερσίτισης που συχνά παρατηρούνται στην κλασική μέθοδο προσφοράς πολτοποιημένων τροφών με κουτάλι. Επιπλέον, με την ενεργό συμμετοχή στη διαδικασία της σίτισης, διευκολύνεται η περαιτέρω ψυχοκινητική ανάπτυξη του βρέφους, αναπτύσσεται η λεπτή κινητικότητα (καθώς προσπαθεί να πιάσει και να διαχειριστεί κομμάτια τροφής), καθώς επίσης και η ικανότητά του να αλληλεπιδρά με το γονέα-φροντιστή. Κάτι τέτοιο είναι αρκετά πιο δύσκολο να επιτευχθεί μέσω της κλασικής μεθόδου απογαλακτισμού, καθώς η πολτοποιημένη τροφή έχει πάντα συγκεκριμένη μορφή και υφή και δεν εμπλέκει το βρέφος ενεργά στη διαδικασία της σίτισης. Τέλος, η μέθοδος BLW προσφέρει τη δυνατότητα συμμετοχής του βρέφους σε οικογενειακά γεύματα από μικρή ηλικία, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να προσφερθεί το φαγητό που έχει προετοιμαστεί για όλη την οικογένεια, με μικρές τροποποιήσεις, όπου αυτό απαιτείται.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της μεθόδου BLW;

Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι οι προσφερόμενες τροφές μπορεί να έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νάτριο και μικρότερη σε σίδηρο, σε σύγκριση με τα κλασικά πολτοποιημένα γεύματα. Ιδιαίτερα κατά την έναρξη της διαδικασίας του απογαλακτισμού, είναι σύνηθες για τα βρέφη να δυσκολεύονται στη μάσηση του ψημένου κρέατος, το οποίο αποτελεί σημαντική πηγή σιδήρου, χωρίς βέβαια, αυτό να σημαίνει ότι θα οδηγηθούν σε ανεπάρκειά του. Παρά τα αδιαμφισβήτητα οφέλη της μεθόδου BLW, θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω η επάρκεια της μεθόδου όσον αφορά σε θρεπτικά συστατικά που είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη του βρέφους. Σε περιπτώσεις βρεφών που έχουν γεννηθεί πρόωρα ή είναι ελλιποβαρή, καθώς επίσης και όταν συνυπάρχουν αλλεργίες ή/και δυσανεξίες, απαιτείται η συμβουλή παιδιάτρου ώστε να διασφαλιστεί η σωστή ανάπτυξη και υγεία του βρέφους.

Σύμφωνα με τις επίσημες συστάσεις του Υπουργείου Υγείας, ο απογαλακτισμός προτείνεται να ξεκινά με αλεσμένες τροφές αυξανόμενης πυκνότητας (αρχικά λεπτόρρευστα γεύματα, με σταδιακή αύξηση της πυκνότητάς τους ανάλογα με την ηλικία), να συνεχίζεται με προσφορά ψιλοκομμένης τροφής, και να καταλήγει στην προσφορά μικρών κομματιών που το βρέφος θα μπορεί να πιάνει και να καταναλώνει μόνο του. Μέχρι το 10ο μήνα ζωής, συνιστάται να έχει σταματήσει η πολτοποίηση των τροφών.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι όποια μέθοδος απογαλακτισμού και να επιλεχθεί, η βασικότερη προϋπόθεση για την ασφαλή και επιτυχή εφαρμογή της είναι η νευροαναπτυξιακή ετοιμότητα του βρέφους. Επιπλέον, κάθε γονέας θα πρέπει να καθοδηγείται από το παιδί του, καθώς η επιτυχής έκβαση του απογαλακτισμού εξαρτάται αρκετά και από το χαρακτήρα του βρέφους. Για παράδειγμα, κάποια βρέφη αρνούνται να σιτιστούν εξ αρχής με κουτάλι και προτιμούν να «εξερευνούν» και να δοκιμάζουν μόνα τους την τροφή τους, ενώ κάποια άλλα δεν δείχνουν ενδιαφέρον όταν τους προσφέρονται κομμάτια. Βέβαια, αυτό δεν θα πρέπει να αποθαρρύνει τους γονείς, καθώς όπως έχουμε τονίσει και σε προηγούμενο άρθρο, η σίτιση είναι μια συνεχής διαδικασία μάθησης για το βρέφος και ως εκ τούτου, θα πρέπει να υπάρχει επαναλαμβανόμενη προσπάθεια και επιμονή ώστε να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί με επιτυχία. Ας μην ξεχνάμε ότι το φαγητό θα πρέπει να αποτελεί μια ευχάριστη και συνάμα διασκεδαστική διαδικασία, τόσο για το παιδί όσο και για το γονέα, αλλά και μια ευκαιρία να αναπτυχθούν ισχυρότεροι δεσμοί μεταξύ τους και να μάθουν να επικοινωνούν αποτελεσματικά!